Sakoleva Arma
"Yelkenlimizin ana arması sakoleva. Çok eski bir yelken. Aşağı yukarı 2500 yıllık. Ama sadece bununla kalmayacağım Ege'nin diğer geleneksel armalarını da deneyeceğim. Bu kayığı bir geleneksel armaları araştırma ve deneme kayığı olarak düşündüm."
Kayığın armasının yapımıyla ilgili fotoğrafları biraz aşağıda görebilirsiniz.
Foto Naftotopos adlı Yunan sitesinin arşivinden.
Yelkenlimizin ana arması sakoleva. Sakoleva hem yelkene hem de bu yelkenin armasına verilen ad. Fotoğraftaki tırhandilde en basit biçimiyle bir sakoleva yelken ve arması görülüyor.
Çok eski bir yelken. Aşağı yukarı 2500 yıllık. 1930'ların sonuna kadar var olmuş. Artık yok. Olmadığı gibi hakkında pek bilgi de kalmamış. Görenler, denizciler bile, ilk anda şaşırıyorlar, nasıl bir şey olduğunu çözemiyorlar.
Ben de ilk karşılaştığımda şaşırmıştım. Sonra araştırdıkça ilgimi çekti ve nedense çok da estetik buldum. Sonunda bu yelkeni denemeye, hatta denizi onunla yaşamaya karar verdim.
Yelkenlimizin ana ve ilk arması sakoleva olacak. Ana diyorum, çünkü sadece sakolevayla yetinmeyeceğim. Geleneksel armalar özel ilgi alanım. Özellikle de Ege armaları. O yüzden bu kayığı bir geleneksel armaları araştırma ve deneme kayığı olarak düşündüm.
Bu arada belirteyim armaların tasarlanması ve hazırlanması tamamen benim işim.
Kayığın en basit arma planı.
Bu yüzden iki farklı direk yeri tasarladım. Armasına göre direğin yerini değiştirebileceğim. Amacım geleneksel armaları ve bunlarla yapılan denizciliği yaşayabileceğim, yaşatabileceğim bir yelkenli.
Bu denemeler ilk önce sakoleva arma türleriyle başlayacak. Sakoleva armanın, kimi epeyce karmaşık çeşitli türleri var. Daha sonra da başta latin ve pıraçera olmak üzere diğer armalara geçeceğim. Hedef bu. Ekonomik koşullar ne kadarına izin verir, hep beraber göreceğiz.
Tabii bir de tüm bu armaların hazırlanması, gerekli bileşenlerinin yapılması ve daha sonra da düzenli bakımları var ki, bence bu en heyecanlı kısmı olacak. En azından benim için :)
Bu biraz merak, kişisel ilgi. Bir de bu yelken kültürü tamamen kaybolmasın istiyorum. Gerçi kayboldu da belki canlanır diye ümitleniyorum. Ama canlanmasa bile hiç olmazsa bu tür araştırmalarla geride belge bırakmış olacağım. Böylece insanlar bir zamanlar bu sularda ne kadar zengin bir yelken dünyası olduğunu görecekler ve eğer bunu yeniden canlandırmak isterlerse de yararlanabilecekleri kaynaklar ve veriler olacak. Umarım becerebilirim.
Sakoleva yelkenle ilk karşılaşmamı merak ediyorsanız, Sakoleva Tırhandil sayfasında bunu anlatan ayrıntılı bir yazı var.
Kayığın hedeflediğim armasının ölçekli planı.
Kayığımızın Armasının Yapımı
Kayığımızın armasını ben (Timuçin Binder) yapıyorum. Hem gerekli arma planlarını hem de teknik kısmını. Direk, gönder, gabya çubuğu ve gabya serenini, ölçülerini çıkardıktan sonra İsmail Bilge Ustaya yaptırdım. Zımpara ve ilk kat astar boyasında arkadaşlar da yardımcı oldular. Makaralarımıza gelince hem eski makaraları dönüştürüyorum hem de Giresun'dan Murat Gül Usta ham olarak bir takım makaralar gönderdi. Bir tek dillerini takacağım. Henüz sabit armaya başlamadım.