Anıt-Kayık
Eski ya da eskiyi canlandıran replikalar limanlarına tarihsellik katarlar, derinlik kazandırırlar. Bodrum maalesef bu tür anıtsal deniz araçları açısından zayıf. Bu alanda ilk geliÅŸme Mehmet BaÅŸ'ın, 1962 Ziya Güvendiren yapımı Aksona adlı süngerci kayığına kazandırdığı anıtsal statüdür.
​
Anıtsal kayıklar artık yok denecek kadar az olduklarından bu boÅŸluk ancak replikalarla doldurulabilir. Yunanistan'da böyle bir replika çalışması var. Bodrum'da da 2014'te Mustafa Özkeskin bir eski tırhandil replikası yapmıştır. Ben de bu tırhandile geleneksel bir arma tasarladım ve Ararat Kaya'nın yardımıyla bu armayı kurduk.
​​
BaÅŸka örnekler de var. Geleneksel denizciliÄŸin bir katkı da artık aramızda olmayan Cem Gür'ün, uzun bir çalışmadan sonra Ä°zmir civarında yaptığı özgün tırhandildir. Bir baÅŸka örnek de Karadeniz'dendir. Giresun'dan Murat Gül Usta gerçek armasıyla bir Karadeniz takası replikası yapmıştır.
Bunlar bence geleneksel denizcilik kültürünün korunması için çok önemli atılımlar. Benim de ilk hedefim böyle bir replika. DiÄŸerlerinden tek farkım, çıtayı biraz daha yükselttim ve bir de motorsuz yapıyorum.
​
SeçtiÄŸim yelkenli tipi en son doksan yıl önce var olmuÅŸ bir sakoleva tırhandil ve bunu o günkü haliyle denize indirmek istiyorum. Yani motorsuz, tamamen yelkenle giden bir iÅŸ kayığı olarak. Bu açıdan hem Bodrum ve Türkiye'de hem de muhtemelen tüm Ege'de ÅŸimdilik tek örnek olacak.
1930'lar Bodrum limanı. Ä°rili ufaklı çeÅŸitli yelkenli iÅŸ kayıkları demirlemiÅŸ.
Müze Kayık
Bir anıt-kayık aynı zamanda bir tür müze-kayıktır. Ben de tüm bileÅŸenleriyle 1930'ların kayığını yaratarak ilgilenenleri geçmiÅŸin denizciliÄŸiyle tanıştıran bir yelkenli çıkartmak istiyorum ortaya.
​
Tırhandil olarak gövdesi yabancı deÄŸil. Ama sakoleva arması, yani yelkenleri, halatları, boÄŸataları, makaraları, palangaları, denizci baÄŸ ve örgüleri ve diÄŸer aksamıyla bir denizcilik müzesi sergisini andıracak.
Bu iÅŸlevini, denizcilik baÄŸları, halat veya tel örme, makara ve palanga kurulması gibi geleneksel denizcilik atölyeleriyle destekleyeceÄŸim. Kullanımla ilgili atölyeler, yani seyir atölyeleri de düÅŸünüyorum. Böylece sadece ziyaret edilen deÄŸil, aynı zamanda yaÅŸayan ve yaÅŸanılan bir yelkenli yaratmak istiyorum.
Bu alanda beni en azından lojistik anlamda destekleyen ve Danışma Kurulunda yer aldığım Bodrum Deniz Müzesiyle de iÅŸ birliÄŸi yapacağım.
1960'lar Bodrum limanında bir tırhandil. Ana randa yelkeni ve floÄŸuyla tam arma. Bir süngerci kayığı ve artık içinde makine de var. Arka planda Bodrum kalesi.
Elçi-Kayık
Bir anıt-kayık aynı zamanda bir elçi kayıktır. Her ÅŸeyden önce geçmiÅŸi bugüne taşıdığı için geçmiÅŸ denizciliÄŸin elçisidir. Ama bunun ötesinde elçilik iÅŸlevleri de yüklenecek.
Ziyaret edeceÄŸi yer ve limanlarda hem geleneksel denizciliÄŸin elçiliÄŸini hem de doÄŸa ve denizin elçiliÄŸini yüklenecek. Yerküremize, onu paylaÅŸtığımız canlılara ve kentlerimiz dışındaki habitatlara daha duyarlı yaklaÅŸmamız gerektiÄŸinin mesajını verecek.
​
Ekolojik elçilik iÅŸlevini göz ardı etmemek gerek, geleneksel denizcilik, doÄŸası itibarıyla doÄŸaya en uyumlu denizcilik türü ve bu projenin/giriÅŸimin en önemli hedefi ekolojik duyarlılığı arttırmak olacak.
Bodrum limanında bir gangava sünger kayığı. Bordasında gangavası duruyor. Ä°çinde motor gözüküyor. Dolayısıyla fotoÄŸraf muhtemelen en erken 1950'lerden.