top of page

Mavi Yolculuk yaptığımız yıllardan, çözünürlüÄŸü pek de iyi olmayan eski bir fotoÄŸraf, Odysseus 1970'ler. Sakin ve boÅŸtu o yıllar.

Bu baÄŸlamda kısaca da olsa Halikarnas Balıkçısı'nın maviyle tanışmasına ve ilk mavi yolculuklara deÄŸinmeden geçmek olmaz.

 

Bugün muazzam boyutlara ulaÅŸmış yat turizminin kökeni 1940'larda bazı aydınların baÅŸlattığı, gayet ilkel koÅŸullarda yapılmış mavi keÅŸiflere dayanır. 

 

Yat turizminin geliÅŸimi kabaca üç evredir. Ä°lk mavi yolcular; yetmiÅŸli yıllar da diyebileceÄŸimiz, yat turizminin baÅŸladığı ama pek bilinmeyen 1965-80 dönemi; ve kitlesel yat turizmi. 

​

Mavi Yolculuk fikrinin yaratıcısı Halikarnas Balıkçısı adıyla bilinen Cevat Åžakir KabaÄŸaçlı, isim babası da Sabahattin EyüboÄŸlu'dur.

 

Balıkçı Güney'in mavi kıyıları, eÅŸsiz doÄŸası ve zengin tarihiyle ilk kez 1944 yılında YataÄŸan adlı motorsuz yelkenlisiyle tanışmıştır. Yanında Girit kökenli yakın arkadaşı Bodrumlu denizci Paluko (Mustafa Esim) vardır. 

Halikarnas Balıkçısı ve Maviyle Tanışması

Ege_Yata%25C4%259Fan_edited_edited.png

1940'lar Halikarnas Balıkçısı ilk kez Mavi'yi gezdiÄŸi YataÄŸan'ıyla.

Bodrum_Paluko_edited.jpg

Ä°lk mavi yolculuk 1946'dadır. Sadece erkekler vardır. KeÅŸif gezisi demiÅŸlerdir buna.

 

Ardından 1957'de kadınlar da katılmış ve giderek sıklaÅŸmıştır. Ä°lk katılanlar çoÄŸunluk ÅŸairler, sanatçılar, entelektüellerdir. 

​

​Konfor neredeyse hiç yoktur. 1960'larla daha konforlu teknelere geçilmiÅŸse de, bugünle karşılaşıldığında hâlâ geridedirler. 

 

Halikarnas Balıkçısı'nın YataÄŸan'ı hariç tüm bu tekneler motorludur. 

​

Fanatikçe konfor karşıtı deÄŸildirler. Konfor istemektedirler. Ama temel öncelikleri deÄŸildir.

​

Aradıkları Güney'in sunduÄŸu eÅŸsiz doÄŸal güzellik, tarih, hoÅŸ zaman ve sohbettir. Hareketlidirler. Özellikle Sabahattin EyüboÄŸlu'nun ölümüne kadar gezer, keÅŸfeder, ufak seminer ve etkinlikler düzenler, entelektüel sohbet ve tartışmalarda bulunurlar.  Kayalara yapılmış resimler, 

başka izler bırakırlar geride.

Ä°lk Mavi Yolculuklardan. En önde elinde bir pina tutan Paluko. Sol tarafta daha sonra uluslararası üne kavuÅŸacak seramik sanatçısı Alev Ebbüzziya. Foto kaynağı eklenecek.

BaÅŸta Cevat Åžakir olmak üzere, mavi coÄŸrafyanın Antik ÇaÄŸ'a kadar giden derinliÄŸinden çok etkilenmiÅŸlerdir. Kendi dünyalarını, Anadolu'yu, bu geçmiÅŸe baÄŸlamaktadırlar. Bugün hâlâ  tartışılmaktadır bu baÄŸlantı.

 

Antropolojik açıdan bakıldığında, gezileri, kısa süreliÄŸine de olsa farklı bir yaÅŸam pratiÄŸi denemesi, sıradanın dışına çıkma giriÅŸimidir. Sadece basit bir tatil anlayışının yansıması deÄŸildir. Bu yaklaşım, bir kısmına göre, 1973'te EyüboÄŸlu'nun ölümünden sonra kaybolmuÅŸtur.

"DoÄŸa çok güzel bir ÅŸey ama onun tadını iyice çıkarmak için biraz konfor da lazım. Yeter ki konfor doÄŸayı saklamasın."

Erol Güney, 1946 "KeÅŸif" gezisi ekibinden 

Yetmişli Yıllar - Proje Sahibinin Maviyle Tanışması

YetmiÅŸli yıllar, Mavi Yolculuk geçmiÅŸinin pek bilinmeyen ikinci evresi, tam da Erol Güney'in istediÄŸi gibiydi.

 

Görece konforlu ilk mavi yolculuk tekneleri, o günün koÅŸullarında lüks ama bugün "eh, idare eder" denecek tekneler belirmiÅŸti.  Bugünkü devlere göre epeyce ufaktılar.

 

Konfor doÄŸayı örtmüyordu. Demirlenen koylarda insanlar kıyıya çıkıyor, doÄŸayı, eski kalıntıları keÅŸfediyorlardı.

 

Çok ışıklı ve sesli de deÄŸildi o dönemin tekneleri. Hatta her zaman "aman elektriÄŸi az kullanın, aküler boÅŸalmasın" diyen biri vardı. DeÄŸil teknelerde elektronik araç bulmak, telsiz bile yasaktı.

 

Günlerce denizden sonra karaya çıkıldığında insanların ilk derdi, en kötüsünden de olsa gazete oluyordu ama çoÄŸu kez o günün gazetesi akÅŸam üstü geldiÄŸinden bir gün öncekiyle idare edilirdi.

 

Åžimdi cep telefonlarıyla bir dakika bile uzak deÄŸiliz haberlerden. .

20b.jpg

Proje sahibinin ailesinin Mavi Yolculuklara baÅŸladıkları Odysseus 70'lerin ikinci yarısında Çatı koyunda çalışırken.

WhatsApp Image 2022-02-11 at 15.59.07 (1).jpeg

Ben, proje sahibi, yetmiÅŸli yılları bilfiil yaÅŸadım. Ailem 1972 yılında yukarıda görülen on altı metrelik yelkenliyi yaptırıp Mavi Yolculuklar düzenlemeye baÅŸlamıştı. Ä°ÅŸimiz buydu. 

 

Teknemiz batı modeliydi ama Bodrum'da Erol AÄŸan yapmıştı. Üç metreyi aÅŸan su kesimiyle iyi bir yelkenliydi. Çift ranzalı dört yolcu kamarası, iki duÅŸ-tuvaleti ve bir kocaman salonuyla lükstü o döneme göre.

 

1973'te çalışmaya baÅŸladı ve herhalde 74-80 arası Bodrum'dan Antalya'ya uzanan kıyı hattının en görünür ve en yoÄŸun çalışan teknesiydi. BeÅŸ, altı ayı bulurdu çalışma sezonu sık sık.

 

1975'te katıldım kadroya ve yirmi yıl aralıksız parçasıydım. Tek deÄŸildim, zamanla sırayla kardeÅŸlerim de katıldı. Aile iÅŸiydi. 

 

Sonra bir 14 m tırhandil, sonra bir 23 m bir uskuna aynakıç.  

 

Tırhandil gelince kaptan ihtiyacı belirdi.  Babama ek (Cihat KurutaÅŸ) annem de (Aysun Enünlü) profesyonel kaptan oldu.

 

MeÄŸer ilk kadınmış baÅŸvuran. Böylece Türkiye'nin ilk kadın kaptanı oldu. Ege'de bile ilk olabilir. Denizci bir sülalenin bireyi olarak olması gerekendi.

 

Sonra çok büyüdü mavi yolculuk sektörü. YetmiÅŸli yıllar gibi düÅŸük yoÄŸunlukta ama tam ayarında bir dönem bir daha olmadı.

Ä°skele_Bodrum_1970ler.jpg

1970'lerin sonuna doğru Bodrum Limanı. İrili ufaklı ilk Mavi Yolculuk tekneleri yağmur sonrası yelkenlerini kurutuyorlar. En uzun direkli olan Odysseus. Limanın en uzun direklisi olduğundan kolaylıkla bulurduk. Yelkenleri dakrondu, kurutma istemezdi. Foto: Kral Nalbantoğlu.

Doğacı Mavi Yolculuktan Modern Mavi Yolculuğa

​Mavi Yolculuk gezilerinin ilk dönemi neredeyse tam da yukarıda anlatılmış olan DoÄŸal Denizciliktir. Amaç doÄŸa ve denizle buluÅŸmaktır ve ilk yelkenliler ilkel olduklarından ve kullanıcıları da henüz hizmet sektörü elemanları olmadıklarından iÅŸler paylaşılmış, beraber çalışılmış beraber yenilip içilmiÅŸtir.  

 

Ama bu durum zamanla deÄŸiÅŸir, seksenlerden itibaren hem ciddi bir kitleselleÅŸme belirir hem de doÄŸa ve tarihe gitmenin yerini daha çok sosyalleÅŸmek, pasif dinlenme, eÄŸlenme ve yeme içme alır. Geleneksel yelkenlilerin yerlerini ya ahÅŸap ya da fiber ve bir bakıma yüzen otel olarak tasarlanmış çeÅŸitli boyda ve genelde motorla yol alan teknelere bırakır. Sonunda konfor, lüks özenticiliÄŸi ve tüketim baskın çıkmıştır.

 

Bu elbette tek seçenek deÄŸil. Modern tatilcilik ve sosyalleÅŸmeden farklı bir anlayış, doÄŸa ve insan birlikteliÄŸini öne çıkaran arayış ve giriÅŸimler de var. Çok azlar, henüz baÅŸlangıç aÅŸamasındalar, ama varlar. 

​

Turizm yöremizin ve bizim gibi birçok yörenin en büyük ve önemli sektörlerinden birine dönüÅŸtü. Modern yaÅŸamın baskılarından kaçan insanlar için modern turizm geçici bir rahatlama, kendine gelme, pasif bir dinlenme aracı oldu. Bunların hepsi kabul edilebilir istekler ama modern turizm bunları saÄŸlarken doÄŸayı unuttu. DoÄŸayı unuturken haliyle insanı da unuttu.

 

Maalesef sadece para kazanma amaçlı bir iÅŸe dönüÅŸtü ve bu iÅŸ doÄŸaya zarar vermeye baÅŸladı. Turizmin doÄŸaya daha duyarlı olması beklenirken tam tersi oldu ve turizm de doÄŸaya, yani gezegenimize zarar veren sektörler kervanına katıldı. Buna bir de beraberinde gelen kontrolsüz yapılaÅŸma eklendiÄŸinde yöresel düzeyde bir felaketle karşı karşıya kalıyoruz. Oysa doÄŸaya uyumlu bir hale getirilebilir. 

Bizi takip etmek için 

TeÅŸekkürler

Kayık1934'e Bedenen Yardımcı Olanlar. TeÅŸekkürler için bakınız.
Aslı Parlak, AÅŸkın Karaduman, Bülent Yükselen, Can Karahasan, Devrim Doruk, Ebru ÇavuÅŸoÄŸlu, Esin Tekin, Gökhan Yılmaz, Gökay Åženavcı, Haluk KuÅŸakoÄŸlu, Leyla Yıldız, Muhittin Erkut, Murat Gül, Özlem YeÅŸilada Binder, Silvana Ege Binder, Songül Yılmaz, Zeynep Dinçer

Kayık1934'e ÇeÅŸitli Åžekillerde Katkıda Bulunanlar. TeÅŸekkürler Ä°çin Bakınız.
Bodrum Belediye BaÅŸkanı Ahmet Aras, Bodrum Belediyesi Zabıta Müdürü Deniz Özyıldız, Bodrum Belediyesi Güvenlik Amiri Serkan Kanik, Bodrum Deniz Müzesi Müdürü Selen CambazoÄŸlu, Ali Dokur, Ali Åženavcı, Ali Åžengün, Barbaros Ergene, Bilal KarataÅŸ, Cana Üngün, Cem Gür, Çetin Akıncı, Deniz Kılıç, Devrim DevecioÄŸlu, Erol KurutaÅŸ, Fatih Avcu, Gonca Alpan Tursoy, Gökay Åženavcı, Haluk Bener, Hamdi Yörür, Kaan KurutaÅŸ, Mehmet Uyargil, Murat Gül, Mustafa Özkeskin, Nacı Arıcı, Naftotopos.gr, OÄŸuzhan UlutaÅŸ, Tanıl Tuncel, Thanasis Giannikos, YaÅŸar Anter, Yusuf CivelekoÄŸlu, Zehra Denizaslanı

Kayık1934'e Maddi Katkıda Bulunan Destekçilerimiz - 118 kiÅŸi

Ahmet Demirel, Ali Boltaç, Ali Hakan Albayrak, Ali Sadık Boltaç, Ali Åžengün, Arslan Ziylan, Aslı Parlak, Aslı Yurdanur, AÅŸkın Karaduman, Aycan Kan Ülkü, Aydın Evren Özol, AyÅŸe Sevinç, Azade Uslu, Behiye Zeynep AktoÄŸu, Beykan Askan, Burak DikmenoÄŸlu, Bülent Yükselen, Cahit Arseven, Can Karahasan, Canan Yurdacan, Candan Uca, Cem Turgay, Cemile Turgay,  DeÄŸer Altunay, Deniz Boltaç, Devrim Doruk, Ebe Suzan Öztürk, Ebru ÇavuÅŸoÄŸlu, Elif Özgen, Esma DoÄŸan, Feyha Karslı, Filiz Askan, Filiz Yavuz, Firuzan Güney, Fuat Aksun, Füsun Bumin, Gamze Özer, Gizem Yurdanur, Gonca Arayıcı, Gökay Åženavcı, Gökçe Altunay Solmaz, Gülin Demirok, Gürkan Güney, Güzide Akkün, Haluk Bener, Haluk KuÅŸakoÄŸlu,  Handan KarakaÅŸ, Hüseyin Peker, Ilgaz DoÄŸrul, Ä°pek Boltaç, Ä°smail DoÄŸan, Ä°ÅŸtar Gözaydın Savaşır, Jale Alpay, Jale Pasinli, Kaan KurutaÅŸ, KadiroÄŸlu Salih Öztürk, Kebire Yıldız, Lale Ak, Lale Ferenc Smekal, Leyla Yıldız, Livio Manzini, Marion Feildel, Matthias Müller Senti, Mehmet KütükoÄŸlu, Mehmet Uyargil, Metin Göncü, Metin HekimoÄŸlu, Murat Gül, Murat NecioÄŸlu, Murat Özkan, Mustafa Cem, Mustafa PaÅŸalı, Mübeccel Yalçın, Müjgan Bener, Nazan Kemal Gökcan, Necibe Öztürk, Nesip Tolun, Nil Tütüncü, Nuran Akkılıç, OÄŸuzhan UlutaÅŸ, Osman Can Özcanlı, Osman Özkan, Oya Balkanlı, Oya YeÅŸilada, Ömer Karahan, Peyman Arpacılar-Köllhofer, Recep Perk, Rengin Binder, Reyhan Alpay, Reyhan Bayındır Gönenç, Rıdvan Demirok, Romain Narcy, RuÅŸen Germirli, Saadet CoÅŸkun, Sabahaddin Bilsel, Sabahat Hawker, Saliha Düzel, Samer Atasi, Sedef Kaynarkan, Sercan ÇaÄŸlar Erel, Seval YeÅŸilada AkbaÅŸ, Sevil BilgenoÄŸlu, Sevinç Gülsayın, Songül Yılmaz, Tankut Ülkü, Tarkan KahvecioÄŸlu, Tümay Altınsoy DeÄŸirmenciler, Utku Özgür Ünlü, Vahdet Ünal, Vedat Zincir, Volkan Demirkan, YaÅŸar Yılmaz, YaÅŸare Kılıç, Yerten Kalfa, Yücel Yılmaz, Yücel Ziylan, Yüksel Aymaz, Zeynep Dinçer

Kayık1934'e Malzeme Katkısında Bulunan Destekçilerimiz - 10 kiÅŸi

Ahmet Kurt: Bir adet krom admiralti demir, Ahmet Parsoy: Bir adet admiralti demir, Ayhan Güneysu: Atölye için elektrik kablosu, Devrim Doruk: Ä°ki büyük ve bir küçük güneÅŸ paneli, cankurtaran yelekleri ve biraz halat, Haluk KuÅŸakoÄŸlu: Kontrol kutusuyla 1 büyük güneÅŸ paneli, Ä°ÅŸ aletleri, Mehmet ÇavaÅŸ: Bir adet pulluk demiri, rMetin Göncü: Ä°ÅŸ aleti, Murat Gül: Altı adet çift dilli makara, Ä°ÅŸ aletleri Nedim Karakartal: 100 kg'lık tonoz, Salih Bingül: Pusula Zehra Denizaslanı: Bir makara halat

Kayık1934'e Lojistik Katkıda Bulunan Kurum veya Şirketler

bodrum-belediyesi-logoB.jpg
BDMingB.jpg
Girit_Dernek.jpeg
Milas Belediyesi.jpg

Logo sırasıyla: Bodrum Belediyesi, Bodrum Deniz Müzesi, Bodrum Girit ve Yunanistan Göçmenleri Kültür ve Dayanışma DerneÄŸi, Milas Belediyesi

Kayık1934'e Maddi Katkıda Bulunan Kurum veya Şirketler

Bodrum-Der.jpeg
main_logo_bottom.png

Logo sırasıyla: Bodrum Kültür Turizm ve Dayanışma DerneÄŸi, Arka Ristorante Pizzeria

Kayık1934'ü takip etmek için

TeÅŸekkürler

Tel: 0537-471-0029

bottom of page